Heyət Təhrir əş-Şam (HTŞ) və Azad Suriya Ordusunun (ASO) Hələb
istiqamətində hücumu zamanı 57 nəfər ölüb, hökumətin nəzarətində olan 30-dan
çox yaşayış məntəqəsi ələ keçirilib. Suriya əsgərləri və bir Rusiya hərbçisi əsir
düşüb. Bir rus zabit və bir iranlı general öldürülüb.
Yerli mənbələr hazırda HTŞ və ASO qüvvələrinin Hələb şəhərinə 10
kilometrliyinə qədər yaxınlaşdığını qeyd edir. Hələblə yanaşı, müxaliflər İdlib
vilayətinin şərqində Səraqib rayonu istiqamətində də hücuma keçib. Güman ki,
HTŞ Suriyanın əsas nəqliyyat qovşağı olan Dəməşq və Hələb də daxil olmaqla ölkənin
şimalı ilə cənubunu birləşdirən M-5 yolunu nəzarətə götürmək, ardınca Hələbə
hücum etməyə hazırlaşır. Hazırda M-5 magistralının bir hissəsi müxaliflərin nəzarətində
olduğu üçün yol bağlanıb.
HTŞ-nin lideri Əbu Məhəmməd əl-Colani bildirib ki, onlar Suriya və
Türkiyə arasında danışıqlara qarşıdırlar və müharibə Dəməşq ələ keçənə qədər
davam edəcək.
Rusiya və İranın dəstəyi ilə hökumət qüvvələri əks-hücum əməliyyatı
keçirərək bir kəndi geri ala bilib. Hazırda bölgədə ağır döyüşlər davam edir.
HTŞ 2017-ci ilin əvvəlində əl-Qaidənin Suriya qolu ən-Nusra Cəbhəsi də
daxil olmaqla bir neçə islamçı silahlı qrupun birləşməsi nəticəsində yaranıb.
Qruplaşmanın 15 minə yaxın döyüşçüsünün olduğu bilinir. İdlib vilayətində HTŞ
ilə yanaşı Azad Suriya Ordusu çətiri altında toplanmış silahlı qruplar,
uyğurlardan ibarət Türkistan İslam Partiyası və daha bir neçə müxalif silahlı təşkilat
var. 2020-ci ildə Rusiya və Türkiyə arasında əldə olunan razılaşmaya əsasən
Türkiyə ordusu İdlibdə, Rusiya və İran qüvvələri isə İdlib ətrafında Hums və
Hama vilayətlərində atəşkəsə nəzarət edir.
Ancaq İdlibdə vəziyyət o qədər də sabit deyil. İyul ayında buradakı
müxalif qqruplar Türkiyə ordusuna hücum edərək Türkiyə bayraqları və
infrastrukturunu dağıtmışdı. İndi isə Colani müxaliflərin fəallaşmasını məhz
Türkiyə-Suriya danışıqları ilə izah edib. Halbuki artıq Dəməşq-Ankara barışıq
prosesi dayanıb. Bu səbəbdən də son hadisələrin Dəməşq-Ankara barışığına cavab
olması ehtimalı inandırıcı deyil.
Lakin son genlər İsrailin Suriyanın şimalı, eləcə də Livan-Suriya sərhəd
rayonlarını ardıcıl olaraq bombalayır. İsrailin Suriyaya hücum etməsi ehtimalı
yüksəlib.
Belə görünür ki, İdlibdəki müxalif qüvvələr İsrail və Suriya arasında
yaranmış vəziyyətdən istifadə edərək yeni əraziləri ələ keçirməyə və mövqelərini
möhkəmləndirməyə çalışır.
Türkiyə hakimiyyəti isə İdlibdə müxaliflərin qarşısını almaq istəməyib.
Ankarada hesablayırlar ki, əgər müxaliflər uğurlu olsalar, məsələn, Hələbi ələ
keçirsələr, o zaman Türkiyə Suriya və Rusiya ilə danışıqlar masasında üstünlük əldə
edəcək. Yox, əgər müxaliflər məğlubiyyətə uğrasalar o zaman Türkiyə Suriya
hakimiyyəti ilə heç bir maneəsiz barışıq prosesini başlada biləcək, bu zaman
artıq əvvəlki kimi müxaliflərin narazılığı ilə qarşılaşmayacaq.